Vận chuyển cây cảnh đi Úc – quy định kiểm dịch nghiêm ngặt

1. Giới thiệu khái quát

Australia là một trong những quốc đảo có môi trường sinh thái đặc biệt — rất nghiêm ngặt trong quản lý sinh học. Việc nhập khẩu cây cảnh sống (live ornamental plants), như cây bonsai, cây chậu, cây công trình có rễ giá thể, đều bị kiểm soát cực kỳ chặt chẽ để ngăn chặn nguy cơ sinh vật gây hại xâm nhập.

Nếu bạn lần đầu xuất khẩu cây cảnh từ Việt Nam (ví dụ: phong lan, bonsai, cây tiểu cảnh mini), cần nắm rõ các bước: xin Import Permit từ Úc, chứng nhận phytosanitary certificate từ NPPO Việt Nam, đóng gói pest‑proof, gửi Notice of Importation (NOI), và tuân Post‑Entry Quarantine (PEQ) nếu được yêu cầu.

2. Quy định kiểm dịch từ Úc

2.1 Import Permit — Giấy phép nhập khẩu

• Mọi loài cây sống nhập khẩu vào Úc phải có Import Permit do DAFF (Department of Agriculture, Fisheries and Forestry) cấp. Trừ trường hợp cây mô hoặc tissue culture hiếm hoi được miễn permit.

• Bạn cần cung cấp tên khoa học (scientific name) của cây để tra trong hệ thống BICON nhằm biết yêu cầu cụ thể — ví dụ có cần PEQ, fumigation, loại bỏ đất giấy phép…

2.2 Kiểm dịch trước xuất – Phytosanitary Certificate

• NPPO Việt Nam (Chi cục Bảo vệ Thực vật tỉnh Đồng Nai) sẽ kiểm tra trực tiếp lô cây: xem xét rễ, lá, thân, vật liệu trồng (phải sạch đất và tạp chất), kiểm tra sâu bệnh.

• Nếu đủ điều kiện, NPPO cấp phytosanitary certificate theo ISPM‑12, xác nhận cây sạch bệnh, không đất, phù hợp yêu cầu nhập khẩu. Giấy này phải có chữ ký, con dấu và ngày phát hành.

2.3 Đóng gói pest‑proof & gửi NOI

• Cây phải được đóng gói trong bao bì pest‑proof — không có đất, giá thể phải loại bỏ tối đa. Bao gói có lỗ thông gió nhỏ để tránh ẩm.

• Trên thùng phải ghi rõ: “LIVE PLANT MATERIAL”, tên khoa học, mã Import Permit, nhà xuất khẩu, nhà nhập khẩu. Nếu gửi hàng qua courier, cũng phải kèm hợp lý packing list và phytosanitary certificate.

• Trước khi hàng đến Úc, phải gửi Notice of Importation (NOI) đến DAFF ít nhất 7 ngày trước

2.4 PEQ – Kiểm dịch sau nhập cảnh

• Nếu Import Permit yêu cầu, cây sẽ được đưa vào Post‑Entry Quarantine (PEQ) tại cơ sở do chính phủ hoặc bên thứ ba được cấp phép.

• Tại PEQ, cây được cách ly, theo dõi, kiểm tra tiếp dịch hại. Nếu có dấu hiệu sâu bệnh, lô có thể bị xử lý fumigation hoặc tiêu hủy. Thời gian PEQ có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng tùy loài và kiểm dịch yêu cầu.

3. Quy trình thực hiện tại Đồng Nai

3.1 Chuẩn bị cây và trồng lại

• Chọn cây khỏe mạnh, đã trưởng thành, không có lá úa, không có dấu hiệu sâu bệnh.

• Loại bỏ đất/gía thể càng sạch càng tốt; nếu cần, cắt rễ để chuyển sang giá thể vô trùng vài tuần trước ngày xuất. Ghi nhật ký trạng thái cây.

3.2 Xin Import Permit & đăng ký kiểm dịch

• Liên hệ đối tác Úc để xin Import Permit trên hệ thống BICON — cung cấp tên khoa học, hình ảnh, khối lượng, tuổi cây.

• Sau khi permit được cấp (có mã số), phối hợp với NPPO Đồng Nai đăng ký lô hàng, gửi mẫu cây để kiểm dịch.

3.3 Kiểm dịch & đóng gói

• Sau khi NPPO kiểm định và xác nhận sạch, cây được đóng trong hộp carton hoặc thùng chuyên dụng: pest‑proof, không đất, thông thoáng, có lớp đệm bảo vệ cây tránh va đập.

• Gắn nhãn rõ container/pallet ghi mã permit, tên khoa học, nội dung “Live plant material”. Kèm phong bì đựng hóa đơn, packing list, phytosanitary certificate.

3.4 Gửi NOI & vận chuyển

• Gửi Notice of Importation (NOI) tới DAFF Úc ít nhất 7 ngày trước ngày hàng đến.

• Vận chuyển bằng hàng không (air‑freight) để giảm thời gian stress cho cây.

4. Ví dụ thực tế minh họa

Ví dụ: Nhà vườn “Dong Nai Bonsai” xuất khẩu cây bonsai Ficus retusa sang Úc

• Nhà vườn có khoảng 500 cây bonsai Ficus retusa (loài cây cảnh phổ biến), từ Đồng Nai.

• Đối tác tại Melbourne yêu cầu nhập 50 cây đầu tiên.

• Các bước thực hiện:

  1. Gửi hồ sơ xin import permit kèm hình ảnh tên khoa học Ficus retusa.

  2. NPPO Đồng Nai lấy mẫu kiểm dịch — kết quả sạch, cấp phytosanitary certificate theo ISPM‑12.

  3. Cắt và làm sạch giá thể, đóng gói pest‑proof từng cây vào thùng thông thoáng, dán nhãn thông tin rõ ràng.

  4. Gửi NOI trước 7 ngày, vận chuyển bằng air‑freight khoảng 3 ngày đến Úc.

  5. Tại Úc, cây được chuyển vào PEQ kéo dài 6 tuần; sau khi không phát hiện sâu bệnh, cây được giải phóng và giao đối tác Melbourne.

• Kết quả: cây đến tay người dùng được đánh giá cao về chất lượng; hợp đồng tiếp theo đã được ký, mở ra kênh xuất khẩu ổn định cho vườn bonsai Đồng Nai.

5. Checklist dành cho người mới

6. Kết luận

Xuất khẩu cây cảnh sống từ Đồng Nai sang Úc là hoàn toàn khả thi nếu bạn tuân thủ nghiêm ngặt quy trình: xin Import Permit, chuẩn bị phytosanitary certificate sạch bệnh, đóng gói pest‑proof, gửi NOI, và nếu cần thì chịu PEQ. Mọi bước triển khai phải cẩn trọng để tránh rủi ro sinh vật gây hại xâm nhập môi trường Úc — đây là yêu cầu không thể thỏa hiệp.

Với chuẩn bị cẩn thận và tuân quy trình đúng, cây cảnh Việt Nam hoàn toàn có thể chinh phục thị trường Úc — vươn đến khách hàng cao cấp và tạo dựng thương hiệu uy tín lâu dài.

Xem thêm:

Chuyện hoàn hàng – Ai là người “chịu trận”?

Gửi hoa trang trí nhà hàng từ Việt Nam đi Đức 

GỬI TRANG PHỤC BIỂU DIỄN HOẢ TỐC TỪ ĐÀ NẴNG VÀO HỒ CHÍ MINH CHỈ TỪ 4 TIẾNG