Vận tải biển quốc tế là một phần thiết yếu của thương mại toàn cầu, đảm bảo hàng hóa được di chuyển từ nước sản xuất đến thị trường tiêu thụ một cách hiệu quả và tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên, chi phí vận tải biển quốc tế không cố định mà chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố khác nhau. Hiểu rõ các yếu tố này giúp doanh nghiệp điều chỉnh chiến lược logistics để tiết kiệm chi phí và nâng cao hiệu quả hoạt động. Bài viết này sẽ phân tích những yếu tố chính ảnh hưởng đến chi phí vận tải biển quốc tế, từ đó cung cấp cái nhìn toàn diện hơn về cách thức hoạt động và quản lý chi phí trong ngành vận tải biển.

1. Giá nhiên liệu và chi phí năng lượng

Giá nhiên liệu là một trong những yếu tố lớn nhất ảnh hưởng đến chi phí vận tải biển. Nhiên liệu, hay dầu bunkering, là loại dầu được dùng cho các tàu hàng. Chiếm tới 60-70% tổng chi phí vận hành của một tàu biển. Giá dầu thế giới biến động thường xuyên. Theo tình hình địa chính trị, nhu cầu và nguồn cung năng lượng toàn cầu. Khi giá dầu tăng, chi phí vận tải biển cũng tăng theo. Điều này sẽ được chuyển vào giá cước vận tải mà các doanh nghiệp phải chi trả.

Bên cạnh đó, yêu cầu về năng lượng sạch và các quy định môi trường ngày càng nghiêm ngặt. Đang buộc các tàu phải sử dụng nhiên liệu ít phát thải hoặc thực hiện các biện pháp kiểm soát khí thải. Như sử dụng nhiên liệu có hàm lượng lưu huỳnh thấp hoặc đầu tư vào công nghệ lọc khí thải. Điều này có thể làm tăng thêm chi phí nhiên liệu và chi phí đầu tư cho tàu biển. Từ đó ảnh hưởng trực tiếp đến giá cước vận tải.

2. Cung và cầu vận tải biển

Cung và cầu vận tải là yếu tố quan trọng quyết định giá cước trong ngành vận tải biển. Khi nhu cầu vận chuyển hàng hóa tăng cao. Đặc biệt trong các mùa cao điểm như kỳ nghỉ lễ cuối năm. Giá cước sẽ có xu hướng tăng do các tàu có thể hoạt động tối đa công suất. Ngược lại, khi nhu cầu giảm xuống. Chẳng hạn do suy thoái kinh tế hoặc các yếu tố bất ngờ như dịch bệnh, chi phí vận tải biển có thể giảm do tình trạng dư thừa công suất tàu.

Thêm vào đó, năng lực của đội tàu trên thị trường cũng đóng vai trò quan trọng. Nếu các hãng tàu đầu tư thêm tàu mới và tăng năng lực vận tải. Nguồn cung sẽ tăng, từ đó có thể làm giảm giá cước. Ngược lại, khi nguồn cung tàu giảm hoặc khi gặp phải tình trạng tắc nghẽn cảng. Giá cước vận tải có thể tăng đột biến.

3. Tình trạng tắc nghẽn cảng và hiệu quả logistics

Tình trạng tắc nghẽn tại các cảng là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến chi phí vận tải biển. Các cảng lớn trên thế giới, đặc biệt là các cảng có mật độ lưu thông cao. Như Thượng Hải, Los Angeles, Rotterdam, thường xuyên đối mặt với tình trạng tắc nghẽn. Dẫn đến thời gian chờ đợi dài và chi phí lưu kho tăng. Khi tàu phải chờ lâu để được bốc xếp hàng hóa, chi phí vận hành tăng. Bao gồm cả chi phí nhiên liệu và chi phí nhân công. Những chi phí này sau đó sẽ được chuyển vào giá cước vận tải.

Ngoài ra, việc thiếu hụt container và không đồng đều trong phân bổ container cũng gây ra tình trạng tắc nghẽn. Làm chậm trễ chuỗi cung ứng và tăng chi phí vận tải biển. Để giải quyết vấn đề này, các doanh nghiệp thường phải tìm kiếm các tuyến vận chuyển khác. Hoặc chi trả chi phí bổ sung cho việc đặt container sớm, gây thêm gánh nặng chi phí.

4. Yếu tố địa chính trị và biến động kinh tế

Các sự kiện địa chính trị như xung đột, tranh chấp thương mại. Hoặc thay đổi chính sách nhập khẩu và xuất khẩu đều có tác động lớn đến chi phí vận tải biển. Ví dụ, căng thẳng thương mại giữa các quốc gia có thể dẫn đến việc áp đặt thuế quan hoặc hạn chế nhập khẩu. Làm giảm nhu cầu vận chuyển hoặc buộc các hãng vận tải phải thay đổi lộ trình để tránh các khu vực rủi ro cao.

Bên cạnh đó, biến động kinh tế như lạm phát, suy thoái hoặc tăng trưởng kinh tế chậm lại cũng có thể làm giảm nhu cầu vận chuyển hàng hóa. Ảnh hưởng đến giá cước vận tải. Khi nền kinh tế suy thoái, nhu cầu tiêu thụ giảm, từ đó giảm khối lượng hàng hóa được vận chuyển và dẫn đến giá cước vận tải thấp hơn.

5. Chi phí quản lý và bảo dưỡng tàu

Chi phí quản lý và bảo dưỡng tàu là một phần không thể thiếu trong chi phí vận tải biển. Tàu biển đòi hỏi chi phí bảo dưỡng, sửa chữa định kỳ để đảm bảo an toàn và hiệu suất. Bảo dưỡng và tu sửa tàu không chỉ bao gồm việc kiểm tra kỹ thuật. Mà còn bao gồm việc nâng cấp hệ thống để đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế về an toàn và môi trường. Các chi phí này tăng lên nếu tàu phải tuân theo các quy định môi trường ngày càng nghiêm ngặt. Hoặc phải trang bị các thiết bị bảo vệ môi trường mới.

Ngoài ra, chi phí bảo hiểm cho tàu và hàng hóa cũng tăng theo khi rủi ro trong vận tải biển tăng cao. Chẳng hạn như do biến đổi khí hậu gây ra các điều kiện thời tiết khắc nghiệt hơn. Tất cả những chi phí này sau cùng sẽ được chuyển vào giá cước vận tải.

6. Quy mô và phương thức vận chuyển hàng hóa

Quy mô hàng hóa và phương thức vận chuyển cũng ảnh hưởng lớn đến chi phí vận tải biển. Các tàu lớn với công suất cao hơn có thể tiết kiệm chi phí vận hành trên mỗi đơn vị hàng hóa, nhờ đó giảm giá cước vận tải. Tuy nhiên, không phải lúc nào các doanh nghiệp cũng có thể tận dụng tàu lớn. Vì chúng yêu cầu cảng biển có đủ điều kiện tiếp nhận, thường là các cảng lớn.

Bên cạnh đó, các phương thức vận chuyển khác nhau như vận tải container, vận tải hàng rời. Hay vận tải hàng lỏng cũng có chi phí khác nhau do tính chất và yêu cầu bảo quản của từng loại hàng hóa. Các doanh nghiệp cần lựa chọn phương thức vận chuyển phù hợp với đặc thù sản phẩm của mình để tối ưu chi phí vận tải.

7. Yêu cầu đặc biệt và bảo hiểm hàng hóa

Các loại hàng hóa có yêu cầu đặc biệt về bảo quản. Chẳng hạn như hàng hóa dễ hư hỏng, hàng hóa nguy hiểm, hay hàng hóa có giá trị cao, thường có chi phí vận tải cao hơn. Các yêu cầu này bao gồm bảo quản trong nhiệt độ nhất định, xử lý đặc biệt. Hoặc biện pháp an toàn cao để tránh rủi ro và thiệt hại trong quá trình vận chuyển.

Chi phí bảo hiểm hàng hóa cũng là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến chi phí vận tải biển. Đối với các lô hàng có giá trị cao hoặc vận chuyển qua các khu vực có rủi ro cao. Như vùng biển có cướp biển, chi phí bảo hiểm thường sẽ cao hơn nhằm đảm bảo an toàn cho hàng hóa. Các doanh nghiệp cần tính đến chi phí này khi lập kế hoạch vận chuyển quốc tế.

8. Các quy định và tiêu chuẩn quốc tế

Các tiêu chuẩn quốc tế và quy định về vận tải biển như quy tắc của Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO) cũng ảnh hưởng đáng kể đến chi phí vận tải. Chẳng hạn, từ năm 2020, quy định về hàm lượng lưu huỳnh trong nhiên liệu tàu biển đã được giảm xuống còn 0,5% thay vì 3,5% trước đây. Điều này buộc các tàu biển phải chuyển sang sử dụng nhiên liệu ít lưu huỳnh hơn. Hoặc lắp đặt thiết bị lọc khí thải, làm tăng chi phí vận hành và từ đó tăng chi phí vận tải.

9. Kết luận

Các yếu tố ảnh hưởng đến chi phí vận tải biển quốc tế bao gồm từ biến động giá nhiên liệu. Cung và cầu, tình trạng tắc nghẽn cảng, cho đến các yêu cầu về bảo hiểm và quy định quốc tế. Mỗi yếu tố đều tác động trực tiếp hoặc gián tiếp đến chi phí mà các doanh nghiệp phải chi trả cho hoạt động vận tải biển. Để giảm thiểu chi phí và tối ưu hóa hiệu quả, doanh nghiệp cần nắm bắt rõ các yếu tố này và xây dựng chiến lược linh hoạt trong việc lựa chọn tuyến đường, thời gian vận chuyển và loại hình dịch vụ phù hợp với yêu cầu của mình.

Việc theo dõi sát sao những thay đổi trong ngành vận tải biển không chỉ giúp doanh nghiệp chủ động trong việc quản lý chi phí mà còn tăng cường khả năng cạnh tranh trong môi trường thương mại quốc tế đầy biến động.

 

Xem thêm: Gửi hàng nhanh từ Đồng Nai đi Hà Nội chỉ trong 4 tiếng

Xem thêm: Dịch vụ chuyển phát hàng đi Mỹ giá rẻ nhất

Xem thêm: Những lưu ý quan trọng khi gửi quà tặng bằng dịch vụ hoả tốc