Incoterms là gì?
Incoterms viết tắt của “International Commercial Terms”. Đây là bộ quy tắc chuẩn hóa các điều kiện giao dịch quốc tế. Nội dung chính quy định trách nhiệm giữa bên bán và bên mua. Bao gồm vận chuyển, chi phí, bảo hiểm và rủi ro hàng hóa. Incoterms giúp các bên hiểu rõ nghĩa vụ và hạn chế tranh chấp.
Các nhóm điều kiện chính trong Incoterms 2020
Nhóm áp dụng cho mọi phương thức vận tải
-
EXW – Giao tại xưởng, bên mua chịu vận chuyển.
-
FCA – Giao cho người chuyên chở chỉ định.
-
CPT – Cước phí trả đến nơi đích.
-
CIP – Cước phí và bảo hiểm trả đến nơi đích.
-
DAP – Giao tại nơi đến, bên mua chịu dỡ hàng.
-
DPU – Giao tại nơi đến, bên bán chịu dỡ hàng.
-
DDP – Giao hàng đã nộp thuế và hoàn tất thủ tục nhập khẩu.
Nhóm áp dụng riêng cho vận tải biển
-
FAS – Giao dọc mạn tàu.
-
FOB – Giao lên tàu.
-
CFR – Tiền hàng và cước phí đến cảng đến.
-
CIF – Tiền hàng, cước phí và bảo hiểm đến cảng đến.
Phân tích một số điều kiện phổ biến
FOB – Giao hàng lên tàu (Free On Board)
FOB là điều kiện phổ biến trong vận tải đường biển. Theo FOB, bên bán có trách nhiệm giao hàng lên boong tàu chỉ định. Khi hàng đã nằm trên tàu, trách nhiệm và rủi ro chuyển sang bên mua. Bên bán chịu chi phí và rủi ro đến khi hoàn tất việc giao hàng lên tàu. Bên mua từ thời điểm đó chịu mọi chi phí vận chuyển, bảo hiểm và rủi ro.
FOB thường được sử dụng khi bên mua chủ động thuê phương tiện vận chuyển. Điều kiện này phù hợp với các doanh nghiệp có kinh nghiệm logistics quốc tế.
CIF – Giao hàng có bảo hiểm và cước phí (Cost, Insurance and Freight)
Với CIF, bên bán phải sắp xếp vận chuyển hàng hóa đến cảng đích đã thỏa thuận. Ngoài chi phí vận tải, bên bán còn phải mua bảo hiểm cho hàng hóa trong hành trình. Tuy nhiên, rủi ro vẫn được chuyển giao cho bên mua ngay khi hàng lên tàu. Dù bên bán mua bảo hiểm, bên mua mới là người hưởng quyền lợi từ bảo hiểm đó.
CIF phù hợp với các bên mua muốn đảm bảo có bảo hiểm nhưng chấp nhận rủi ro từ sớm. Điều kiện này cũng thích hợp cho các bên mua ít kinh nghiệm tổ chức vận tải quốc tế.
DDP – Giao hàng đã nộp thuế (Delivered Duty Paid)
DDP là điều kiện bên bán chịu trách nhiệm tối đa trong toàn bộ quá trình giao hàng. Bên bán không chỉ lo vận chuyển mà còn hoàn tất mọi thủ tục nhập khẩu. Các chi phí thuế, hải quan và phí giao nhận tại nước nhập khẩu đều do bên bán chi trả. Bên mua chỉ cần chờ nhận hàng tại địa chỉ đã thỏa thuận, không phải xử lý giấy tờ gì. Rủi ro và chi phí chỉ chấm dứt khi hàng hóa được giao tận tay bên mua.
DDP rất phù hợp cho các bên mua không có kinh nghiệm xử lý thủ tục nhập khẩu. Tuy nhiên, bên bán phải hiểu rõ luật thuế, quy định nhập khẩu tại nước đích.
Những lưu ý quan trọng khi sử dụng Incoterms
-
Luôn ghi rõ phiên bản (ví dụ: Incoterms 2020) trong hợp đồng.
-
Chỉ định rõ địa điểm giao hàng chi tiết.
-
Hiểu sự khác biệt giữa chuyển giao chi phí và chuyển giao rủi ro.
-
Phối hợp Incoterms với các điều khoản vận chuyển phù hợp thực tế.
Sai lầm thường gặp khi áp dụng Incoterms
Dùng FOB cho phương thức vận tải không phù hợp
FOB chỉ áp dụng cho vận tải biển hoặc đường thủy nội địa. Nhiều doanh nghiệp nhầm lẫn, dùng FOB cho vận tải đường bộ hoặc hàng không. Việc này dẫn đến rủi ro pháp lý và khó khăn trong xử lý giao nhận thực tế. Nếu vận chuyển bằng container đường biển, nên ưu tiên FCA thay cho FOB.
Không nêu cụ thể địa điểm giao hàng
Khi sử dụng Incoterms, cần chỉ định rõ địa điểm giao nhận. Ví dụ: FOB Cảng Cát Lái – TP.HCM, hoặc CIF Cảng Kobe – Nhật Bản. Nếu không ghi rõ, có thể gây tranh chấp về nơi chuyển giao trách nhiệm. Bên bán và bên mua dễ hiểu sai về chi phí và rủi ro phải gánh chịu.
Hiểu nhầm về thời điểm chuyển giao rủi ro
Một sai lầm phổ biến là nghĩ bên bán chịu rủi ro đến nơi đích. Thực tế, ở nhiều điều kiện như FOB hoặc CIF, rủi ro chuyển từ khi hàng lên tàu. Dù bên bán thanh toán cước vận tải hoặc bảo hiểm, rủi ro vẫn thuộc về bên mua. Không nắm rõ nguyên tắc này có thể gây thiệt hại tài chính ngoài ý muốn.
Không cập nhật theo phiên bản Incoterms mới nhất
Một số doanh nghiệp vẫn sử dụng Incoterms cũ như 2000 hoặc 2010. Điều này gây nhầm lẫn vì các điều kiện, quy định đã thay đổi. Ví dụ: trong Incoterms 2020, DPU thay thế cho DAT, và nghĩa vụ bảo hiểm ở CIP được mở rộng hơn. Luôn ghi rõ phiên bản sử dụng (ví dụ: Incoterms 2020) trong hợp đồng thương mại.
Kết luận
Incoterms là công cụ giao tiếp quan trọng trong thương mại quốc tế. Nắm chắc Incoterms giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro và tăng hiệu quả kinh doanh. Doanh nghiệp Việt Nam cần cập nhật Incoterms thường xuyên để thích ứng toàn cầu hóa.
Vận chuyển mít sấy Việt Nam đi Thái
Dịch vụ thông hàng hóa nhanh tiết
Vận chuyển đai lưng từ Đồng Nai đi Mỹ
Vận chuyển đồ cho du học sinh từ Đồng Nai – Đồng hành trên hành trình học tập
