Căng thẳng thương mại Mỹ – Trung và cơ hội cho Việt Nam
Chiến tranh thương mại Mỹ – Trung bắt đầu từ năm 2018 và chưa chấm dứt. Hai nước liên tục áp thuế cao lên hàng nhập khẩu của nhau. Ngành hàng điện tử, dệt may, gỗ, nhựa bị tác động nặng nề. Doanh nghiệp toàn cầu chuyển đơn hàng khỏi Trung Quốc sang quốc gia khác để tránh ảnh hưởng. Và Việt Nam được lựa chọn nhờ vị trí, chi phí, chính trị ổn định. Nhờ vậy, xuất khẩu Việt Nam tăng nhờ hưởng lợi từ chuyển hướng đối tác quốc tế. Căng thẳng thúc đẩy tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu rõ rệt. Doanh nghiệp đa quốc gia chuyển nhà máy sang Đông Nam Á. Việt Nam nằm trong top 5 quốc gia hưởng lợi nhiều nhất. Nhiều ngành sản xuất phụ trợ Việt Nam tăng trưởng rõ rệt.
Đồng Nai hưởng lợi từ xuất khẩu gián tiếp
Xuất khẩu gián tiếp là cung ứng linh kiện, nguyên liệu cho nước thứ ba tái xuất. Hình thức này giúp doanh nghiệp tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu linh hoạt hơn. Đồng Nai có nhiều khu công nghiệp lớn như Amata, Nhơn Trạch, Long Đức.
Doanh nghiệp FDI đóng vai trò cung ứng linh kiện cho đối tác xuất sang Mỹ. Ngành dệt may tăng đơn hàng do nhãn hàng Mỹ rút khỏi Trung Quốc. Cơ khí chính xác nhận được nhiều đặt hàng linh kiện mới. Ngành gỗ hưởng lợi do Trung Quốc bị áp thuế khi xuất khẩu trực tiếp. Xuất khẩu gián tiếp tăng kim ngạch và mở rộng thị trường. Nhiều đơn hàng xuất đi Mỹ từ Việt Nam thực chất là đơn hàng gián tiếp. Các công ty logistics địa phương cũng ghi nhận nhu cầu tăng vọt.
Đồng Nai trở thành trung tâm cung ứng vệ tinh cho các nhà máy FDI. Xuất khẩu gián tiếp giúp đa dạng hóa đầu ra cho doanh nghiệp nội địa.
Rủi ro và thách thức trong xuất khẩu gián tiếp
Doanh nghiệp đối mặt nguy cơ bị Mỹ điều tra nguồn gốc hàng hóa. Xuất xứ gắn nhãn Việt Nam nhưng không đầy đủ giá trị gia tăng. Một số trường hợp bị nghi là “lẩn tránh thuế” do gia công đơn giản.
Doanh nghiệp phải đầu tư chuyển sản xuất chuẩn hóa để tránh rủi ro. Quy tắc xuất xứ khắt khe hơn trong các hiệp định mới. Doanh nghiệp cần chuẩn bị chứng từ CO, CQ và mã HS rõ ràng. Ngoài ra, nếu thiếu hiểu biết pháp lý quốc tế khiến doanh nghiệp dễ gặp rắc rối. Một số doanh nghiệp nhỏ thiếu năng lực truy xuất nguồn gốc hàng hóa. Chi phí tuân thủ quy định quốc tế tăng cao trong thời gian ngắn. Cạnh tranh trong chuỗi cung ứng ngày càng gay gắt và khắt khe hơn.
Hạ tầng và logistics chưa theo kịp nhu cầu công nghiệp
Hạ tầng cảng, giao thông, container tại Đồng Nai còn rất nhiều hạn chế. Doanh nghiệp gặp khó khi tìm container rỗng và diện độ giao hàng cao. Kho lạnh và hệ thống logistics chưa đạt chuẩn quốc tế. Nguồn lao động kỹ thuật thiếu, khó tuyển đủ người vận hành chuyên cao.
Giá thuê đất, nhà xưởng tăng nhanh, gây sáp lợi nhuận doanh nghiệp. Khu công nghiệp lấp đầy nhanh nhưng thiếu dịch vụ hậu cần hỗ trợ. Giao thông kết nối với cảng Cát Lái và sân bay Long Thành chưa hoàn thiện. Đầu tư hạ tầng chưa theo kịp tốc độ mở rộng khu công nghiệp. Chi phí logistics tại Việt Nam cao hơn mức trung bình khu vực. Doanh nghiệp nhỏ chịu gánh nặng chi phí đầu vào và vận chuyển.
Giải pháp và định hướng phát triển xuất khẩu gián tiếp bền vững
- Doanh nghiệp cần đầu tư chuyển sản xuất bài bản, gia tăng nội địa hóa.
- Chuẩn hóa quy trình, chứng từ, truy xuất nguồn gốc theo yêu cầu quốc tế.
- Chính quyền cần hỗ trợ đăng ký mã số vùng trồng, mã doanh nghiệp rõ ràng.
- Tăng cường đào tạo lao động logistics và xuất nhập khẩu.
- Phát triển hạ tầng cảng, kho bãi liên kết với Cát Lái, Miền Trung, Lạng Sơn.
- Kết nối doanh nghiệp FDI và nội địa trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
- Chính sách tài chính ưu đãi giúp doanh nghiệp mở rộng sản xuất.
- Ứng dụng chuyển đổi số và phần mềm quản trị trong quản lý đơn hàng.
- Xây dựng thương hiệu địa phương để nâng cao giá trị chuỗi cung ứng.
- Tạo liên minh giữa doanh nghiệp logistics, xuất khẩu và sản xuất.
- Định hướng rõ ràng sẽ giúp Đồng Nai phát triển xuất khẩu gián tiếp ổn định.
Kết luận
Căng thẳng Mỹ – Trung mang lại cơ hội xuất khẩu gián tiếp cho Đồng Nai. Doanh nghiệp cần bình tĩnh thích ứng, đầu tư nghiêm túc và tuân thủ quốc tế. Sự hợp tác chặt chẽ giữa nhà nước, doanh nghiệp, logistics sẽ là then chốt. Xuất khẩu gián tiếp là hướng đi thiết thực trong bối cảnh biến động toàn cầu.
Nếu được hỗ trợ đúng lúc, Đồng Nai có thể vươn thành trung tâm xuất khẩu phụ trợ. Tiềm năng lớn nhưng cần hành động kịp thời để không đánh mất cơ hội. Giải pháp đồng bộ sẽ giúp nâng cao năng lực cạnh tranh vùng công nghiệp trọng điểm.
Đọc thêm:
Chuyển Phát Nhanh Hàng Hóa Hà Nội – Angola
Dịch Vụ Vận Chuyển Phát Nhanh Hàng Hóa Hà Nội Đi Helsinki – Indochina Post
Ga tàu Đồng Nai trạm trung chuyển chiến lược
Gửi thực phẩm chức năng từ Sài Gòn đi CH Séc
