1. Giới thiệu chung
Trong lĩnh vực logistics quốc tế, đặc biệt vận tải đường biển, hai thuật ngữ Consol (hoặc Consolidator) và Co‑loader thường xuyên xuất hiện, nhưng không ít người mới làm hoặc khách hàng vẫn nhầm lẫn về vai trò và chức năng của chúng. Bài viết này sẽ giúp bạn phân biệt rõ ràng hai khái niệm này qua ví dụ và ứng dụng thực tế — dễ hiểu, dễ nhớ.
2. Khái niệm cơ bản
❖ Hàng Consol là gì?
-
Consol (viết tắt của Consolidation) nghĩa là gom nhiều lô hàng nhỏ (LCL – Less than Container Load) từ nhiều chủ hàng để đóng chung vào một container. Người làm việc này gọi là Consolidator hay người gom hàng. Khi chủ hàng không đủ hàng để thuê nguyên container thì sẽ gửi lô hàng lẻ ghép chung với các lô khác để tiết kiệm chi phí
Ví dụ: Doanh nghiệp A có 3 tấn hàng từ Việt Nam sang Trung Quốc (không đủ container), họ thuê dịch vụ consol để gom chung với các lô lẻ khác, rồi đóng vào container chân khối vừa đủ — tiết kiệm chi phí đáng kể
❖ Co‑loader là gì?
-
Co‑loader là một đơn vị giao nhận (forwarder nhỏ hoặc trung gian) chuyên gom lô hàng lẻ từ khách hàng của mình rồi gửi “ké” lên consol hoặc gửi qua một consol khác. Hay nói cách khác: họ đóng gói lô lẻ rồi book cước qua một Consolidator lớn hoặc nhiều cấp trung gian — đó là quá trình co‑loading
Nghĩa là, nếu khách hàng gửi hàng qua FWD1, FWD1 lại gửi qua FWD2 rồi FWD2 mới book vào consol chính thì FWD1 và FWD2 đều là những Co‑loader, tiến hành coload lô hàng nhiều lần
3. So sánh nhanh Consol vs Co‑loader
| Tiêu chí | Consol / Consolidator | Co‑loader |
|---|---|---|
| Vai trò chính | Gom nhiều lô LCL từ nhiều nguồn và đóng container, book cước trực tiếp với hãng tàu hoặc NVOCC | Chuyên gom lô nhỏ rồi gửi tiếp cho consolidator khác (book cước qua nhiều bên trung gian) |
| Về giấy vận đơn (B/L) | Cấp Master Bill cho consol và House Bill cho từng chủ hàng lẻ | Chỉ cấp HBL cho khách của mình; không cấp Master Bill |
| Quy trình làm hàng | Phối hợp trực tiếp đóng gom và vận tải từ cảng xuất đến cảng nhập | Làm trung gian, chuyển hàng qua consol; có thể book nhiều lần vì qua nhiều cấp |
| Chi phí và cước | Chủ hộ gom hàng chịu trách nhiệm thương lượng giá cước với hãng tàu, tính giá cho chủ hàng lẻ | Co‑loader thường mua giá buôn từ consol và bán lại cho khách, có thể hưởng chênh lệch |
4. Quy trình thực hiện
Quy trình Consol cơ bản:
-
Consol (người gom hàng lớn) nhận lô lẻ từ nhiều khách hàng.
-
Tập hợp tại kho CFS, phân loại, đóng chung, làm chứng từ.
-
Book cước trực tiếp với hãng tàu hoặc NVOCC.
-
Cấp Master Bill và House Bill, vận chuyển đến cảng đích, thông báo đến khách hàng
Quy trình Co‑loader:
-
Co‑loader nhận hàng lẻ từ khách hàng nhỏ.
-
Họ không đủ lượng hàng để remix thành một container; nên gửi qua Consol hoặc một Co‑loader cấp cao/lớn hơn.
-
Hành trình có thể qua nhiều tầng: FWD1 → FWD2 → Consolidator → hãng tàu.
-
Mỗi Co‑loader cấp một HBL riêng cho người gửi của mình, nhưng không có Master Bill riêng.
-
Cuối cùng hàng được đóng vào container bởi Consolidator, người cấp Master Bill cuối cùng
5. Ví dụ thực tế minh hoạ
Ví dụ 1: Hàng Consol
-
Công ty Ans có 5 tấn hàng từ Việt Nam đi Trung Quốc. Không đủ container, họ gửi qua một consolidator (vd: công ty X). Công ty X gom chung với các lô khác thành container, book cước với hãng tàu, và cấp vận đơn cho Ans. Đây là quy trình chính consol
Ví dụ 2: Hàng Co-load nhiều tầng
-
Công ty Bình An muốn gửi 15 CBM từ Hải Phòng đến Busan. Họ gửi qua FWD1, FWD1 không đủ hàng, gửi qua FWD2, rồi FWD2 mới book vào consol chính → hàng đã bị coload 2 lần (qua 2 forwarders) trước khi được đóng ghép và xuất khẩu
6. Ưu & nhược điểm
Ưu điểm
-
Consol giúp các chủ hàng nhỏ tiết kiệm chi phí vì không phải trả cả container.
-
Co‑loader giúp forwarder nhỏ vẫn có thể phục vụ khách và hưởng lợi từ giá buôn consol.
-
Tăng tính linh hoạt trong lịch tàu, tuyến đường, và dịch vụ cung cấp
Nhược điểm
-
Consol có thể chậm, vì phải đợi gom đủ lô; dễ phát sinh phí lưu kho CFS.
-
Co‑loader qua nhiều tầng có thể gây delay, giấy tờ phức tạp, rủi ro hư hỏng nếu hàng bị chuyển tải nhiều lần.
7. Ai là người nên quan tâm nội dung này?
-
Chủ hàng nhỏ hoặc công ty startup không có khối lượng lớn để thuê full container.
-
Nhân viên sales/logistics hoặc forwarder khi làm việc với khách lẻ.
-
Sinh viên, người mới học về xuất nhập khẩu hoặc logistics cần biết cách phân biệt các vai trò trong chuỗi vận tải hàng LCL.
8. Mẹo chọn dịch vụ ổn định
-
Luôn yêu cầu rõ: bạn được cấp House Bill hay Master Bill?
-
Hỏi rõ lịch tuyến consol ổn định hay không, chi phí lưu kho CFS có phát sinh?
-
Tránh dùng các forwarder nhỏ quá nhiều tầng (co‑load nhiều cấp vì dễ gây delay).
-
Hỏi rõ về trách nhiệm khi thất lạc/hư hỏng hàng: ai chịu trách nhiệm cuối cùng – Co‑loader hay Consol?
9. Kết luận
- Consol (Consolidator) là người gom hàng lẻ từ nhiều khách hàng để đóng container, book cước trực tiếp với hãng tàu và cấp Master B/L + House B/L.
- Co‑loader là các forwarder nhỏ hoặc trung gian gom hàng lẻ rồi gửi qua consol hoặc forwarder lớn hơn; họ cấp House B/L, nhưng không book cước trực tiếp với hãng tàu.
- Co‑loader thực hiện hành động co‑loading, thường qua nhiều tầng forwarding, dễ phát sinh delay và rủi ro; trong khi consol có quy trình rõ ràng hơn, giao dịch ổn định.
- Hiểu rõ sự khác biệt này giúp bạn lựa chọn đúng đơn vị, giảm rủi ro và tối ưu chi phí vận tải.
Xem thêm:
Hướng dẫn phân biệt hàng thương mại và hàng phi thương mại khi xuất khẩu
PHÂN BIỆT CẢNG HÀNG KHÔNG VÀ SÂN BAY THEO QUY ĐỊNH
Cách phân biệt Vận tải hàng không và hàng không
