“Hoàn hàng” không chỉ là một cú click hủy đơn
Mỗi lần bạn click “trả hàng” hay từ chối nhận đơn vì “đổi ý”, “giao trễ”, hoặc “không giống hình” – ít ai biết rằng, đằng sau quyết định đơn giản đó là cả một hệ thống logistics đảo ngược bắt đầu vận hành. Hàng hóa không chỉ quay về kho – mà còn kéo theo vô số chi phí vận hành, tổn thất tài chính, và cả rủi ro môi trường.
Phần 1: Hành trình của một đơn hoàn
Từ tay khách → Trung tâm hoàn → Kiểm định → Lưu kho → Quyết định tái phân phối
Ví dụ: Một đơn hàng giày từ Tiki bị hoàn vì “không vừa size”:
-
Ngày 1: Khách từ chối nhận. Shipper phải quay đầu xe, không giao được hàng.
-
Ngày 2: Hàng quay về trung tâm hoàn trả – được kiểm tra lỗi sản phẩm, bao bì.
-
Ngày 3: Nếu đạt yêu cầu → hoàn kho. Nếu hư hỏng → xử lý hàng lỗi hoặc thanh lý.
Mỗi bước là một lần tốn kém thời gian, chi phí nhân lực, chi phí vận chuyển, không gian lưu trữ và rủi ro thất thoát.
Phần 2: Ai “chịu trận”? – Doanh nghiệp gánh phần lớn
Thiệt hại tài chính lớn
-
Theo chia sẻ từ một nhân sự cấp cao của sàn TMĐT, Tiki xử lý trung bình hơn 10.000 đơn hoàn mỗi tháng.
-
Nếu mỗi đơn mất trung bình 25.000 – 40.000đ chi phí vận hành, thì thiệt hại tháng đã lên tới 300 – 400 triệu đồng, chưa tính đến hàng hư hỏng.
Ảnh hưởng đến kho vận và dòng tiền
-
Hàng hoàn chiếm chỗ kho → tốn diện tích lưu trữ.
-
Làm chậm vòng quay hàng tồn → ảnh hưởng đến khả năng tái đầu tư, thu hồi vốn.
Rủi ro mất khách
-
Nếu tỉ lệ hoàn cao do giao hàng trễ, sai sản phẩm → mất niềm tin khách hàng.
-
Doanh nghiệp bị đánh giá thấp, ảnh hưởng điểm hiển thị trên sàn TMĐT.
Phần 3: Tại sao reverse logistics lại “khó xử”?
Không đơn thuần là “giao ngược”
-
Đường đi của hàng hoàn phức tạp hơn vì phải xử lý từng tình trạng sản phẩm khác nhau.
-
Tốn chi phí kiểm định, phân loại, xử lý.
Khó đo lường & tối ưu
-
Rất khó để dự báo số lượng đơn bị hoàn hằng ngày.
-
Chưa kể yếu tố khách quan như tâm lý người mua “cứ đặt rồi trả”.
Hệ lụy môi trường
-
Mỗi đơn hoàn = một lần vận chuyển nữa → tăng lượng khí thải carbon.
-
Sản phẩm lỗi nếu không tái sử dụng được → trở thành rác thải.
Phần 4: Doanh nghiệp xoay xở thế nào?
Ứng dụng AI để dự báo hoàn hàng: Các sàn TMĐT lớn như Lazada, Shopee đã bắt đầu phân tích hành vi người tiêu dùng để dự báo tỷ lệ hoàn.
Tối ưu chính sách đổi trả thông minh:
- Cập nhật ảnh chụp thật sản phẩm.
- Khuyến khích khách chọn size kỹ hơn (ví dụ bằng công cụ đo size giày AR).
Xây dựng trung tâm xử lý hàng hoàn riêng biệt: Một số doanh nghiệp logistics đã phát triển mô hình xử lý tập trung hàng hoàn, giúp rút ngắn thời gian và tiết kiệm chi phí.
Khi một đơn hoàn là… một câu chuyện lớn
Việc hoàn hàng là quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng, nhưng cũng nên đi kèm với sự hiểu biết và trách nhiệm. Mỗi lần nhấn “Trả hàng” hay “Không nhận hàng”, bạn đang khởi động một chuỗi vận hành ngược đầy thách thức – nơi có người chịu chi phí, có hệ thống phải tái sắp xếp, và có cả môi trường bị ảnh hưởng.
Hãy mua sắm thông minh và có trách nhiệm hơn – vì đằng sau mỗi đơn hoàn là cả một “người chịu trận” mà bạn không thấy!
Xem thêm:
> Logistics ngược là gì? Cơ hội tiết kiệm và tái sử dụng hàng hoàn trả
> Mỗi lần bạn nhận hàng sớm – Có cả một hệ thống logistics phía sau
> Chuyển phát nhanh chuyên nghiệp, giá rẻ hàng mỹ phẩm HCM đi Singapore
